ما در این مقاله بصورت تخصصی تر به مبحث کالا در سردخانه میپردازیم و شاید کمی تفاوت با گروه ها و نامگذاری ها در صنایع دیگر باشد و این صرفا بواسطه سهل الفهم بودن و کارامد تر بودن برای مخاطبان عزیز میباشد .
دردسته بندی محصولات قابل نگهداری درسردخانه 4 دسته کلی داریم
- کالای خوراکی
- کالای غیر خوراکی
- کالای انباری
- دارو و انواع محصولات دارویی (واکسن ها – پلاسمای خونی –کیت ازمایشگاهی و ...)
در گروه یک گستره بزرگی از محصولات غذایی را داریم که این گروه ها هرکدام دارای زیرگروه های مختلف و بیشماری میباشند به تعدادی از این گروه ها میپردازیم
خوراکی ها
: گروه کشاورزی : گروهی مهم و بسیار بزرگ که غالبا سردخانه های کشور با ا ن درگیر میباشند که خود زیرگروه های فراوانی دارد که ازان دسته میتوانیم به تعدادی اشاره کنیم :
- میوه ها
شامل کلیه میوه های بومی و غیر بومی کشور میباشد و میوه های که از خارج از کشور واردمیشود مانند موز و بزرگترین منبع اقتصادی قابل حفظ و نگهداری بوده که سالیان سال است سازمان های مانند استاندارد ملی ا یران و سازمان ها و ارگان های مشابه ان در سایر کشور های دنیا مبادرت به تعیین استاندارد های نگهداری برای تک تک گونه ها نموده تا باهر چه بهتر شدن کیفیت نگهداری عمر انباری ان بیشتر و تلفات و دورزیز و ضایعات به حداقل ممکن برسد که دراین سایت شما را به تمام استاندار های ملی ایران در این خصوص خواهیم رساند در این گروه زیر شاخه های بسیاری است مانند :
- محصولات نخیلات ( خرما ، رطب و سایر موارد مشابه )
این گروه خود از زیر مجموعه های میوه میباشد ولیکن بواسطه توانمندی تولید کشور و مقادیر تولید بالا بصورت یک گروه در اینجا از ان نامبرده میشود مبحث نگهداری خرما در سردخانه و انواع و گونه های دیگر خرما خود مقاله ای جداگانه و مفصل خواهد بود که به ان خواهیم پرداخت
- انواع آجیل ها
این گروه نیز بواسطه ارزش ریالی و استراتزیکی خود هرچند زیر گروهی از میوه ها میباشد لیکن بصورت مستقل مورد نقد بررسی قرارمیگیرد
- انواع اب میوه ها
اب میوه ها یکی از موارد مهم در صنایع غذایی بوده که در فصول مختلف صرفا قابل استحصال میباشند و ارایه این محصولات خارج از باعث ایجاد بازار جدیدی برای مصرف کرده و این امکان پذیر نیست الا نگهداری این کالا در سردخانه و قالبا بصورت منجمد مانند آب انار که سالهای اخیر رواج زیادی پیدا کرده
- کنسانتره میوه
کنسانتره ها پایه و اساس صنعت آب میوه بوده و به مقادیر بسیار زیادی در کشور تولید و وارد میشود نگهداری کنسانتره در سردخانه از سالیان قبل رایج بوده و برخی سردخانه بصورت تخصصی این امکان را مهیا نموده اند این محصول غالبا در بشکه های 200 لیتری و ترجیحا در دمای زیر صفر و برخی موارد در بالای صفر نگهداری میگردد
- پوره میوه
پوره های بشتر در صنعت لواشک سازی و موارد مشابه استفاده میگردد ونگهداری ان برای ماه های طولانی مستلزم دمای مناسب سردخانه ای میباشد پوره زرد آلو یکی از رایج ترین انها میباشد در صنعت بستنی نیز مصرف بسیار داشته و این کارخانه ها مواد اولیه خود را در فصول مورد نظر خریداری نموده و در طی سال نگهداری و مصرف میکنند مانند شاه توت و بلک بری و پوره بادام و ....
نگهداری میوه منجمد درایران بواسطه چهار فصل بودن و حضور مداوم انواع میوه ها در طی سال کمی کمرنگ بوده و اخیرا از این میوه ها مانند پوره در صنایع بستنی و قنادی ها غالبا استفاده میگردد اما بازار اصلی این محصولات کشورهای همسایه منجمله روسیه بوده امکان حضور کالای های چهار فصل در مقادیر بالا را ندارد و نیاز به واردات این محصولات از کشورهای دیگر دارند مانند هلو منجمد توت فرنگی منجمد و موز منجمد ... بواسطه عدم وجود زیرساخت تولید، سورتینگ و بسته بندی در کشور سالانه میلیاردها دلار از دست میدهیم . این مبحث خود به تنهای قابل بسط بوده و بزودی بصورت مفصل به ان خواهیم پرداخت .
- صیفی
کلیه محصولات صیفی کشور قابلیت نگهداری در سردخانه را دارند و استفاده از زنجیره سرد برای حفظ ونگهداری ان الزامی است اما بواسطه عدم امکانات ونگرش سطحی در سیستم تولید و پایش این محصولات صرفا در استان تهران سالان بیش از 700 هزار تن دور ریز این محصولات را شاهد هستیم
- فرنگی جات
بقدری این سرفصل مهم و استراتزیک میباشد که پایه و اساس قسمتی از صنعت کشاورزی دنیا بران بنا نهاده شده است و مقدار تولید سرانه ان بعنوان شاخص های رشد وتوسعه کشاورزی مطرح است و در صنعت سردخانه در دنیا و ایران نیزبصورت حرفه ای به ان پرداخته شده است و ما شاهد حضور سردخانه های تخصصی نگهداری سیب زمینی و سردخانه نگهداری پیاز و موارد مشابه میباشیم . محصولی مانند سیب زمینی در دوحالت منجمد و تازه قابل نگهداری در سردخانه با عمر انباری بالا میباشد در نهایت امکان تولید و برداشت و پس از برداشت در ایران بقدری ضعیف بوده که سالانه میلیون ها تن از این مجموعه صرفا از سر زمین تا به دست مصرف کننده برسد از بین رفته و کشاورزان عمدتا گرفتار کانال های دلالی بخاطر عدم حضورزنجیره سرد و نظارت دقیق سازمان های مربوطه میباشند این میلیون ها تن عملامیتواند میلیاردها دلار برای کشور عایدی داشته باشد همانطور که کشورهای همسایه مانند ترکیه از این فرصت کمال استفاده را نموده اند
- سبزی ها
کلیه محصولات سبزی کشور و ارقامی واردادی به دو صورت منجمد و تازه قابلیت نگهداری در سردخانه از یک هفته تا یکسال را دارا میباشند
- غلات
تولید داخلی که بیشتر عمل آوری شده (مانند جو دوسرپروسس شده وارداتی ) که تبدیل به محصولات سوپر مارکتی شده اند که با نگهداری در سردخانه عمر انباری ان تا دوبرابر افزایش پیدامیکند
- حبوبات
کلیه ارقام کشورو وارداتی که نیاز به سرمایش داشته تا از رشد و نمو لارو حشرات جلوگیری گردد مانند انواع عدس ها
لوبیا ها و ...
- گیاهان دارویی
نیاز مبرم به تعیین شرایط نگهداری دارند و بواسطه قیمت و ارزش بالا تا بحال بصورت بسیار گمنام و نامحسوس خدمات سردخانه ای شامل حالشان شده است
این مبحث بسیار بزرگ و بسیار تخصصی بود و حتما در مقاله ای جداگانه به ان میپردازیم خدمات تخصصی بابت نگهداری گل شاخه ای درسردخانه یکی از سود اورترین وارز اورترین خدمات سردخانه بوده که در حال حاظر به ان بصورت حرفه ای و جدی در مقیاس گشوری به ان پرداخته نشده است از اقلام مهم جهت نگهداری گل رز با دوماه ماندگاری ، انواع ارقام داوودی تا سه ماه و ...
مانندگروه قبل بود و درایران صرفا نگهداری پیاز گل در سردخانه جهت مصرف تولید کننده ها و بصورت عمدتا وارداتی مانند پیاز لیلیوم و لاله میباشد و در داخل غالبا جهت خواباندن پیازمریم و گلایل از استفاده میشود
روش های زیادی برای نگهداری بذر های گیاهان میباشد ویکی از ماندگارترین روش ها نگهداری بذر در سردخانه است که این روش قوه نامیه بذرها را حفظ کرده و میتوان برای دوره های مختلف کشت از ان استفاده نمود ویکی از معروف ترین بذرها که به مقدار زیاد در کشور تولید و وارد میگردد سیب زمینی است ونگهداری بذر سیب زمینی در سردخانه یکی از مهم ترین انها میباشد
- توتون و تنباکو
بواسط نقش بزرگ اقتصادی این صنعت عاملات تولید ان در دنیا جهت بهتربودن کیفیت تولید مبادرت نگهداری تنباکو در سردخانه نموده تا طعم و بو مد نظر را تا مدت طولانی تر داشته واز رشد و نمو افت های جانوری و قارچی جلوگیری نمایند
- انواع قارچ
نگهداری قارچ در سردخانه به روش های مختلف برای گونه های مختلف میباشد
رایج ترین نوع نگهداری قارچ بصورت برنچ و قوطه ور در اب و در بشکه های پلاستیکی است و بصورت منجمد شده که در ایران رواج کمتری دارد بواسطه عدم کفایت تعداد تونل های انجمادی iqf و مورد دیگرنگهداری قارچ های خاص شبیه گانودرما و ترافل میباشد
2-1 – گروه دامی
این گروه به زیرگروه های مهم و بزرگی توسعه پیدا میکند که به انها میپردازیم
- فراورده های خام دامی
این زیر گروه شامل موارد زیر میباشد ( برگرفته از دفتر نظارت بر بهداشت عمومی دامپزشکی کشور ) به پیوست
- گوشت قرمز (گوشت گاو و گاومیش ،شتر ،گوسفند و بز
- گوشت مرغ
- گوشت بوقلمون
- گوشت شتر مرغ
- میگو
- ماهی
- تخم مرغ
- خاویار
- شیرخام
- عسل
- فراورده های عمل اوری شده دامی
انواع همبرگر
انواع ناگت مرغ و گوشت
انواع سوسیس و کالباس
انواع محصولات گوشتی مانند پیتزا و هر انچه باگوشت قرمز یا گوشت مرغ تولید شده باشد
- فراورده های لبنی
انواع ماست
شیر پروسس شده
بستنی
- الایش دامی
کله و پاچه ،دل ،جگر، قلوه ، زبان ،معده
روده
پای مرغ
- فراورده های غیر ماکول از گروه خام دامی
ابزیان غیرماکول ( زالو – قورباغه - جلبک دریایی)
ماهیان غیرماکول ( ماهی مرکب – ریبون فیش – گربه ماهی – مارماهی )
- محصولات دباغی شده
نگهداری انواع پوست چه بصورت لباس و چه بصورت خام در سردخانه جهت جلوگیری از رشد بید
- خوراک دام
کالای غیر خوراکی
در این گروه به موارد زیر اشاره کنیم
- انواع رزین و چسب شیمیایی
- انواع قطعات لاستیکی خودرو
غالبا این تولیدات در انبارهای بدون سیستم سرمایشی نگهداری میگردند که در تابستان با مشکلات زیادی روبرو شده و ترجیحا در تابستان به سردخانه ها انتقال داده میشوند
کالای انباری
این کالاها منحصرا به دمای بین 15 الی 20 درجه میبایستی نگهداری شود و شامل اقلام زیادی از کلیه محصولات بالا بوده و تاکنون در ایران بصورت حرفه ای به آن پرداخته نشده است و غالبا سردخانه ها از راهروها و یا کریدورها خود برای این محصولات استفاده میکنند برخی از این کالاها مانند انواع روغن ها ، حبوبات ، غله و ... میباشد
دارو و انواع محصولات دارویی
این گروه شامل موارد زیر میباشد :
- انواع داروها به اشکال مختلف از قبیل قرص ، کپسول، آمپول و غیره و که بصورت ماده اولیه و محصول میبایستی در سردخانه ها بصورت کاملا تخصصی نگهداری شوند
- انواع واکسن ها
- پلاسمای خون
- کیت های آزمایشگاهی (کیت های تشخیص طبی )
نگهداری پلاسما در سردخانه رایج بوده و در دمای بسیار پایین تر از حد تعریف شده سردخانه ها (22 درجه سانتیگراد زیرصفر ) میباشد .
فرزین فرخ
دی ماه 98